Op Proud2Bme vind je met regelmaat verhalen van mensen die een eetstoornis hebben of hebben gehad. Vandaag trappen we af met een nieuwe serie: Ouders met een eetstoornis. Hoe is het om een eetstoornis te hebben en tegelijkertijd een kind (of meerdere) op te voeden? In deze interviewreeks delen een aantal ouders hun persoonlijke verhaal...

Vandaag lees je het verhaal van Mirthe. Mirthe is moeder van twee kinderen. Tijdens haar eetstoornis stonden discipline en prestatiedrang centraal. Twee jaar geleden is ze in een depressie beland. Weer zocht ze haar uitweg in de verdoving die de eetstoornis haar eerder bood. Ze heeft ondertussen weer flinke stappen gezet en komt steeds dichter bij een toekomst vol vrijheid.

Sinds wanneer heb je een eetstoornis en hoe heeft zich dat ontwikkeld?

"Vanaf mijn veertiende heb ik een eetstoornis; voornamelijk restrictief eetgedrag en overmatig bewegen. Sinds mijn basisschooltijd heeft zich al een verstoorde relatie met eten ontwikkeld. Wanneer het kantelpunt precies was, weet ik niet meer. De aanleiding was een mengelmoes van mijn persoonlijkheid en omstandigheden. In ons gezin was de sfeer instabiel. Aan de ene kant had ik flexibele, toffe ouders die met hun kinderen over alles praatten en spelletjes deden. Aan de andere kant kon de sfeer zomaar ineens omslaan en onveilig worden. Ook was mijn moeder erg veel met haar gewicht en eten bezig. Ze at apart of andere dingen dan wij en was altijd erg dun. Nu achteraf weet ik dat mijn moeder een persoonlijkheidsstoornis heeft en het eetgedrag controle geeft. Als kind was ik mij daar niet van bewust. Mijn gezin was voor mij normaal, mijn moeder was voor mij het toonbeeld van discipline. Ik heb overigens ook veel mooie herinneringen aan mijn jeugd. Mijn ouders hebben me, waar ze konden, gesteund en liefde gegeven. Daarbij ben ik denk ik van nature erg gevoelig en perfectionistisch. Ook ben ik jarenlang gepest. Al met al een instabiele basis.

Naar aanleiding van enkele opmerkingen van mijn omgeving over mijn toenemende gewicht en vrouwelijke vormen in het begin van mijn puberteit, mijn behoefte aan perfect willen zijn en de behoefte aan controle, gaf mij de motivatie te gaan lijnen. Wat helemaal niet nodig was, maar ik wilde graag perfect zijn. Ik was erg onzeker en voelde me minderwaardig. Ik deed mijn uiterste best voor waardering. En die kreeg ik met afvallen; ik kreeg veel complimenten. Daarnaast kreeg ik er een soort 'flow' gevoel van. Een soort 'high'. Het leek wel of ik vleugels had en alles kon. Mijn energie leek onuitputtelijk. Leek... Uiteindelijk werd mijn energie laag, was ik veel ziek, had vaak blessures en ervoer ik veel angsten. 

Ondanks alles is er nooit echt hard ingegrepen. Een schoolarts heeft ooit geprobeerd mij naar een psycholoog te krijgen, maar dat vonden mijn ouders niet nodig. Één keer is mijn moeder met me naar de huisarts geweest omdat mijn menstruatie niet op gang kwam. Ik kreeg een verwijzing naar de gynaecoloog en de opmerking meer te eten. De gynaecoloog constateerde fors ondergewicht, schreef de pil voor om het op gang te brengen en daarmee was de kous af. Uiteindelijk ging ik op kamers om te studeren. Daar ontmoette ik andere mensen, kwam ik langzaam wat tot bloei en verdween de eetstoornis en het ondergewicht wat naar de achtergrond. Mijn discipline verlegde ik van het eten langzaam naar studie, sport en werk. Presteren bleef belangrijk.

Ik heb tot nu toe drie keer een terugval gehad. Twee keer wat milder (als je dat zo kan noemen) en nu zit ik in herstel van een wat heftigere terugval. Op mijn 21ste, na een trauma, heb ik een periode weer restrictief eetgedrag vertoond. Ik had controle nodig, omdat ik niet met het trauma om kon gaan en me geen raad wist met emoties. Ook was het een verdoving om maar niet te hoeven voelen. Daarnaast ging ik veel sporten en werken. Dat gaf afleiding en ik vond het prettig om mijn lijf op die manier te ervaren. Dit verminderde langzaam nadat ik mijn toenmalige vriend ontmoete. Ik voelde me geliefd, het ging langzaam aan beter eten en de eetstoornis verdween weer. Ik studeerde af en ging samenwonen. Na ongeveer 1,5 jaar samenwonen gaf mijn toenmalige vriend aan dat ik wel wat op mocht gaan letten. Ik was wat mollig geworden in vergelijking met het begin van de relatie. Hij heeft overigens nooit geweten van mijn problemen met eten in het verleden.

Op dat moment was ik ook net wat onzekerder over mijn werk. Ik ging afvallen en dat ging prima, in eerste instantie zonder bizar gedrag. Totdat ik onder een bepaald gewicht kwam. Het lijkt of bij mij onder een bepaald gewicht zich een soort kantelpunt bevindt, waardoor ik in een hele snelle negatieve spiraal kom. Een soort verslaving wordt het niet eten en overmatig sporten dan. Mijn vriend zag echter geen probleem, die vond het dunne wel mooi. Ik ben toen ook niet gevaarlijk gezakt met mijn gewicht, maar verstoord lichaamsbeeld, uitputten en weinig eten/obsessief met eten bezig zijn was er wel. Discipline en presteren lijken een onderdeel van mijn coping in moeilijke tijden. Uiteindelijk was het einde van deze relatie een keerpunt. Ik voelde weer vrijheid en mogelijkheden, kreeg vriendinnen terug die ik in deze relatie was kwijtgeraakt en vond weer motivatie en doelen om voor te gaan, te groeien en dus ook te eten.

Daarna heb ik jaren goed met eten om kunnen gaan, maar het was nooit helemaal weg. Mijn figuur heb ik altijd belangrijk gevonden en ik wist altijd wat de voedingswaarden van het eten was en hoeveel ik verbrandde met sporten. Maar ik at wat ik wilde zonder schaamte en zonder beperkingen. Ik ontmoette mijn huidige man, trouwde en kreeg kinderen. Had (en heb nog steeds) een mooie carrière, ruim sociaal netwerk en sportte voor plezier.

Tot 2 jaar geleden. Ik kreeg een depressie, alle pijn van vroeger kwam er uit, stukje voor stukje. Ik wist me geen raad en als vanzelf greep ik terug op oude coping. Voor ik het wist zat ik weer in een letterlijk en figuurlijk diepte punt. Maar nu heb ik wel hulp gezocht, open kaart gespeeld met mijn man en huisarts en heb ik de afgelopen jaren flinke stappen gezet."

Wat voor hulp heb je tot nu toe gekregen? 

"De eerste periode is er niet echt hulp geboden, anders dan medische onderzoeken en wat streng toespreken. Ik denk nu achteraf dat ik wat meer sturing nodig had in mijn pubertijd. Iemand die aangaf: "Zo gaan we het doen." Ik was nog een kind, zou vrouw moeten worden maar dat wilde nog niet zo goed lukken. Als er toen was doorgepakt, was ik misschien niet zo vaak teruggevallen. Maar dat is iets wat nooit zeker zal zijn. 

Spijt heb ik wel dat ik de andere periodes niet inzag dat ik hulp zou kunnen zoeken. Ik heb het allemaal alleen gedaan en dat is eenzaam. En weer steeds niet doorgepakt, waardoor oude patronen denk ik verder zijn ingeslepen. Mijn behoefte aan controle is heel sterk en ik heb hulp nodig gehad om dat te gaan doorbreken. Alleen was dat niet gelukt.

Nu heb ik al een paar jaar begeleiding van een psycholoog, een diëtist en de huisarts. Voor mij werkt dit heel goed. Wat nu op dit moment voor mij als volwassen vrouw werkt is, dat ik mij op waarde geschat voel door de hulpverlening. Ik heb de vrijheid tot zelfmanagement en daarmee ervaar ik hun vertrouwen dat ik zelf de kracht heb om, met hulp, te herstellen. Er wordt naar mij geluisterd en ik stel zelf doelen op. Die soms wel bijgeschaafd worden door overleg, maar nooit opgelegd. Ik gaf in het begin ook aan dat ik niet veel hulpverlening wil, dit is dan ook tot het minimum beperkt. Er zijn desondanks duidelijke grenzen voor de eetstoornis en dat had ik ook nodig, anders ging ik met alles aan de haal als excuus om niet aan te komen. Mijn trauma’s en de depressie worden geduldig en gekaderd behandeld met ruimte en mildheid. Waar de eetstoornis harder wordt aangepakt en toch zonder dat ik het gevoel heb mijn zelfstandigheid te verliezen. Als ik verhalen lees over ervaringen van anderen, denk ik dat ik veel geluk heb gehad dat ik nu deze begeleiding heb. Het past precies bij me.

CGT en schematherapie helpt mij goed. Ik krijg inzichten in patronen en kan die steeds beter doorbreken. Mijn zelfbeeld verbetert, ik begin mijzelf waardevoller vinden en ervaar steeds meer vrijheid. Ik heb geleerd dat ik waardering voor mezelf niet vanuit anderen moet 'gaan halen' maar mezelf mag waarderen. Grenzen bewaken is nog iets wat kan verbeteren, ik voel niet wanneer ik moe ben, mentaal en fysiek, dat voel ik pas laat, als ik eigenlijk al te moe ben. En dan ben ik kwetsbaar voor negatieve gedachten."

Wanneer zijn jouw kinderen geboren? Heeft dat verandering gebracht in jouw kijk op je eetstoornis?

"Mijn kinderen zijn 10 en 8 jaar geleden geboren. Ze zijn een gigantische motivatie. Ik weet hoe het is om als kind op een bepaalde manier naar je ouders te kijken en hoeveel impact opmerkingen van ouders zijn. Je kan niet alles voorkomen, maar je kan wel een goede basis meegeven op veel gebieden. Op het gebied van basis in vertrouwen, op het gebied van zelfzorg, fouten mogen maken, dat je leert van vallen en opstaan... Noem maar op. Ik zag de eetstoornis als iets dat me overkwam en waar ik niets aan kon doen. Nu zie ik dat anders. Het is een, in mijn geval, coping. Wel een inadequate coping. Ik heb als doel mijn kinderen voldoende basis te geven en leren omgaan met emoties zodat ze een adequatere coping ontwikkelen."

Hoe ervaar jij het hebben van een eetstoornis in combinatie met het opvoeden van kinderen?

"Het is voor mij confronterend. Ik heb zoiets moois, zoveel liefde en toch verviel ik in de eetstoornis. Iets wat slopend is, uitputtend en afleidend van waar het echt om gaat. De aanwezigheid van mijn kinderen gaf me ook motivatie. Ik ben verantwoordelijk voor ze, ik moet het goed voordoen. Dat maakt ook dat ik wil dat we zoveel mogelijk als gezin eten. Enige reden dat het niet kan, is met betrekking tot sport van de kinderen, vergaderingen en dergelijke. We eten ook met z’n allen chips of koek of plannen een borrelavond, of gaan met z’n allen uit eten. De verantwoordelijkheid die ik persoonlijk voel voor mijn kinderen heeft me ook 'gered' in die zin. Net zoals de steun van mijn man. Daarnaast werkt voor zowel voor mijn kinderen als voor mijzelf de drie r-en van rust, reinheid en regelmaat heel goed! Structuur. Een mooie combinatie.

Wat ik als zwaar ervoer, was de drukte in mijn hoofd; de eetstoornis-stem die overal doorheen tetterde en de kinderen die aandacht nodig hebben. Het heeft de neiging je aandacht op te slokken en kostte me letterlijk kracht dat te doorbreken. Daarnaast waren er ook periodes waarin ik fysiek erg laag belastbaar was; dan was ik aan het einde van de dag echt uitgeput en kwamen de kinderen uit school… Dan moest ik soms eerst even slapen. Dat vond ik dan weer vervelend en daar voelde ik me schuldig over. Daar komt dan weer een stukje perfectionisme om de hoek kijken."

Praat je erover met je kinderen?

"Nee, op dit moment niet. Ze waren en zijn te jong. Ze hebben er niet veel van meegekregen, omdat ik niks volledig heb gestaakt in mijn activiteiten. Ik heb wel minder gewerkt, maar dat was voor hen niet te merken. Ik ben alles met ze blijven doen; uitjes, sport... Daarnaast gaan mijn man en ik in algemene zin zo nuchter mogelijk om met ziek zijn en met het hebben van emoties. Het is niet altijd fijn, maar het mag er allemaal zijn en we kunnen erover praten. Als er op latere leeftijd over gepraat wordt of er komen vragen, dan zal ik daar eerlijk op antwoorden."

Weet je omgeving over jouw situatie?

"Een enkeling weet ervan. Natuurlijk mijn man en daarnaast enkele goede vriendinnen. Ze helpen mij door er open en eerlijk over te zijn. Ik merk dat er mensen zijn die wel gezien hebben dat het niet goed ging, maar mij er niet naar vroegen. Ik had het juist nodig dat iemand eerlijk en direct was, vooral omdat ik een vertekend beeld van mijn lichaam heb. Nee ik zag er niet goed uit en het viel op dat ik veel was afgevallen. En mensen om mij heen hebben die daar geen doekjes omheenwinden en liefdevol streng zijn, helpt mij enorm. Om patronen te doorbreken en een reëler lichaamsbeeld te krijgen. Daarnaast ook door juist leuke dingen te ondernemen, voor afleiding en om de positieve dingen zien." 

Hoe zie jij de toekomst voor je?

"Vrij.. ik zie mijn toekomst vrij voor me. Ik zie mezelf weer genieten van eten en sporten voor de gezelligheid. Ik denk dat dat mogelijk is. Een actieve vrouw met een actief gezin, maar wel een die luistert naar grenzen en er voor waakt niet meer in een uitputtingssituatie te komen. Bewust zijn van het moment, leven, doen en er soms gewoon zijn."

Welk advies heb jij voor mensen met een eetstoornis en een kinderwens?

"Kinderen zijn voor mij puur, mooi, liefdevol, en... vermoeiend; je slaapt minder en er kunnen dagen tussen zitten dat je geen moment rust hebt. Kinderen krijgen en een eetstoornis hebben is voor mij een pittige combinatie. Mijn advies is: zoek hulp als je dat nog niet gedaan hebt. Zwanger worden (jij of je partner), kinderen krijgen en opvoeden; het zijn mooie dingen, maar er kunnen ook elementen in zitten die een eetstoornis aanwakkeren. Zorg voor jezelf en je (toekomstige) kind en zoek hulp. Je hoeft het niet alleen te doen. Mijn kinderen hebben mij ook kracht gegeven; een doel om ervoor te gaan op het moment dat ik mezelf het niet waard vond.

Let ook op de balans. Balans in fysieke zin, rust en zelfzorg, maar ook balans in emotionele zin. Balans in liefde, emoties en steun geven en krijgen. Dat kan op meerdere gebieden; partner, vriendinnen, ouders…

Wat mij persoonlijk het meest bijgebleven is? Tegen mij is vaak gezegd: je hoeft geen perfecte ouder te zijn, als je er maar wel bent met je volle aandacht. Je kan als ouder niet alles voorkomen, er zijn buiten jou invloeden waar je zelf geen macht over hebt, ook al doe je nog zo je best. Maar je kan er wel zijn. Accepteer dat. Ik vond dat wel erg lastig, want controle is een van de dingen die ik moeilijk vind. Maar het is voor mij persoonlijk wel een waarheid en helpt me los te laten door er aan terug te denken."

Wil je nog iets meegeven aan andere ouders die in een vergelijkbare situatie zitten?

"Neem je rust. Zorg voor jezelf, dan kan je (nog) beter voor je kinderen zorgen en ervan genieten. Neem de tijd om te herstellen. Dat kan best even duren, een beetje mildheid naar jezelf. Ik denk dat als je kinderen zien dat de ouders goed voor zichzelf zorgen dat ze leren dat zelfzorg belangrijk is. Zoek steun, bij partner, vriend(in)… Wie dan ook. Al is het maar in praktische zin; het kan enorm opluchten, waardoor er weer ruimte is voor andere zaken."

Je mag mens zijn met al je mooiheden én je rafelrandjes. Hey, het is oké... Hou vol. 

Ben jij een ouder met een eetstoornis en heb jij een verhaal waar anderen steun uit kunnen halen? Voel je dan vrij om jezelf op te geven voor de volgende reeks via: redactie@proud2Bme.nl.

Bron foto's